Mutumia athi kutwa na mwiitu wake

Father and daughter: Maka tells weird stories, banter, and punchlines. Stock photo

Ve mundu umwe wa Kinyambu andu matamwisi nesa. Kisioni etawa Maka. Aingi meaniawa no yiu, onakutwika isitwa yake ya kivandi ni Miko. Maka ekalaa na andu kwa nzia syonthe ila matonya kwithwa me eanie. Ndukomana na Maka ukatiwa utathekete. Otaila nina komanie nake Kinyambu ndunyu.

Twakomana na Maka, ndanaandindilya. Angulililye kama ninisi nthi indi ivindukite na mituki yiana. Ndanamba umusungia, Maka niwaendeeie, “Niwisi kana kumaundu tumwe twonekaa twi laisi matuku aa twai vinya ivinda ya tene?” 

Maka oosie ivuso yiu kundavya ngewa ya mutumia umwe waimwaniki wa miatu tene. Mutumia usu, Maka ndaamundavya isitwa, nakwa ndyaa mukulya, anikaa miatu vaasa na musyi wake. Uithi kutwa, Maka ambiie, waile kumya utuku muima wa wia usu. 

Mwiao wa kutwa niwesikie. Mundu aile kuthi kutwa na mwana wake ula mukuu. Ethiwa ndenake, ta mutumia uu, aile kuthi kutwa na mwiitu wake. Lakini kwa mutumia uu vaina kathina. 

“Mutumia kotai ayenda kukoma na mwiitu wake kuma tene,” Maka andavya. Kwoou kyatini kii mutumia usu onie akwatiwa ni ikoka. No wia ula wai vinya ni kumanya indi ukwambiia ngewa isu na mwiitu wake mekithekani maitwa. 

Mutumia na mwiitu wake wa miaka 15 ni makwatie nzia makatwe. Makuite mwii, isingi ilumu, nzola, na kithembe. Mwiitu aikitwe mavula maukomea meku kithani. Kila umwe aina muyo kyaloni. Kwa itumi kivathukanyo. Mwiitu aivata muno na uki wa nzuki. 

Nziani mutumia onekanaa atongoetye. Aendee kutavya mwiitu wake tukelwa, muno muno aelekelye kumwonia indi kithekani kyu maendete kiitiawa na maimu. Naningi ekalaa aimuumisya na kumwonia kana vayingwa thina nongi tondu we ni ngumbau. Vata mwingi wa uki watumite mwiitu alea kwosa ngewa isu taundu. Akulasya keka ni mavika akasama masyana.

Yi mavikie, mutumia ni waseuvisya isinga na ambata mutini akatwe. Mwiitu atiiwe ambite mwii. Kwai na uki mwingi muno, tondu kithembe ni kyausuie oitina wa masaa ta eli ou. Mutumia auma mwatuni mekalile nthi na mwiitu wake maya uki meania. Saa wa kukoma wavika. 

“Makomie kyauni?” nakulya Maka.

“Mitini iulu.” 

Mutumia aseuvisye mwiitu wake mutini vandu va ukoma nake amantha muti wake ovau vakuvi aseuvya ukomo. Na makoma. Kana mwiitu akoma. Saa ii mutumia owanite na mutwe esila nzia yiva aeleeke ni mwiitu wake. Itina wa masaa ta atatu, niwasoanie kasila kawo. Ambiie kuneena eweka ongelete wasya:

“Ndienda ndeto isu….. ai aiee, ndyisa kwitikila!…… ai nike ata? Nau? Mwiitu wakwa?.....ai aiee, ndyisa kwitikila!”

Kelele usu ni wavikie mwiitu wake na amuka. Yii mutumia ukukukuna kelele usu mwitu wake niweew'aa. Niwo wamukulilye kila kithuku na mutumia amwia vaiikindu, akome. Mutumia amanya kamuvango kake nikaw’o.

Itina wa isaa ta yimwe, aambiia ila ndeto ingi. Yiu okilitywe wasya ukethia mwitu niweew’a vyu.

Mwitu amwisuvie ithe amutavye kila kina thina. Mutumia eyumiisye amwia ni ala maimu umutavisye meumusumbua. Mwitu amukulya ithe indi maimu meumwia. Mutumia ndaatidilya. Eeie mwiitu maimu mena thina na menda Maundu utesa umutuavya, akome. Ndatika 30 itanathela, ula mutumia asyokea kuw'a mbu, ta ukuthiana na maimu.

“Mbona nimwiie ndwisa kwitikila? Ai aiee, ndwitikila!........ uu ni mwitu wakwa…..ai aiee! Ndwisa kwitikila! Yii, mwenda mbuaei, na muimwosa mwikane nake indi mukwenda! Ai aieee….”
Atanamina uneeni usu, mutumia ewie wasya wa mwiitu wake ungu wa muti ula mutumia wakomete aendee na kuw’a mbu.

“Mwitu eeie muse oke eke indi maimu mekwenda nundu ndekwenda kutianiw’a namo,” Maka aminiie ngewa yake vu. Na angulya kana ninew’a indi andu ma tene mathinaa.

Teke Teke ikesa kuka Kinyambu, nasya imanthe Maka.